Các Cách Kiểm Tra Mainboard Máy Tính Nhanh Chóng Tại Nhà

Mainboard (bo mạch chủ) là một trong những linh kiện quan trọng nhất trong máy tính, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu năng và độ ổn định của hệ thống. Trong bài viết này, Nguyễn Công PC sẽ hướng dẫn bạn các cách kiểm tra main máy tính đơn giản, dễ thực hiện tại để tìm lỗi 

Cách kiểm tra main máy tính nhanh chóng đơn giản

Kiểm tra main (bo mạch chủ) của máy tính là một bước quan trọng để xác định các vấn đề về phần cứng. Bạn có thể tham khảo các cách thực hiện để kiểm tra main máy tính, từ những bước đơn giản đến những phương pháp chuyên sâu hơn:

1. Kiểm tra bằng mắt thường (Visual Inspection)

• Kiểm tra tụ điện: Tìm kiếm các tụ điện bị phồng, rò rỉ, hoặc cháy. Tụ điện bị lỗi là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra sự cố cho mainboard.
• Kiểm tra cổng kết nối: Đảm bảo các cổng USB, HDMI, LAN, âm thanh... không bị cong vênh, gãy, hoặc có dấu hiệu hư hỏng.
• Kiểm tra khe cắm RAM và PCI-e: Kiểm tra xem có bụi bẩn, dị vật, hoặc chân cắm bị oxy hóa không

• Kiểm tra vết cháy hoặc đổi màu: Quan sát kỹ toàn bộ bề mặt mainboard để tìm kiếm các vết cháy, đổi màu bất thường, hoặc mùi khét, đặc biệt ở các khu vực cấp nguồn như VRM (Voltage Regulator Module).
• Kiểm tra các mối hàn: Đôi khi, các mối hàn bị nứt hoặc lỏng có thể gây ra sự cố.
• Kiểm tra quạt và tản nhiệt: Đảm bảo quạt CPU và các quạt khác hoạt động bình thường, không bị kẹt hoặc bám bụi quá nhiều.

2. Kiểm tra bằng cách lắng nghe tiếng "bíp" (Beep Codes)

Khi khởi động, máy tính sẽ kích hoạt BIOS/UEFI để thực hiện quá trình POST (Power-On Self Test). Nếu phát hiện lỗi, mainboard sẽ phát ra tín hiệu âm thanh thông qua loa nhỏ được tích hợp trên bo mạch chủ hoặc vỏ case. Chuỗi tiếng "bíp" này có thể khác nhau tùy thuộc vào loại BIOS/UEFI giúp người dùng hoặc nhân viên kỹ thuật nhận biết và xử lý vấn đề của hệ thống máy tính.

Xác định loại BIOS/UEFI: Tìm hiểu xem mainboard của bạn sử dụng BIOS của hãng nào (ví dụ: AMI, Award, Phoenix). Thông tin này thường có trên màn hình khởi động hoặc trong sách hướng dẫn của mainboard.

Tra cứu mã "bíp": Mỗi hãng BIOS có một bảng mã "bíp" riêng, tương ứng với các lỗi khác nhau (ví dụ: một tiếng bíp dài và hai tiếng bíp ngắn có thể báo lỗi RAM). Bạn có thể tìm bảng mã này trên trang web của nhà sản xuất mainboard hoặc tìm kiếm trên mạng.

Thử tháo lắp các linh kiện: Nếu có tiếng bíp, hãy thử tháo RAM, card đồ họa, hoặc các linh kiện khác ra và lắp lại. Nếu tiếng bíp thay đổi hoặc biến mất, có thể lỗi nằm ở linh kiện đó hoặc khe cắm của nó.

3. Kiểm tra bằng cách loại trừ (Trial and Error)

Cách kiểm tra máy này cần sử dụng các linh kiện khác của máy tính để thử nghiệm:

* Thử RAM khác: 

Lỗi RAM là nguyên nhân phổ biến khiến máy tính không khởi động. Để kiểm tra, bạn có thể thử lắp một thanh RAM khác vào mainboard. Nếu có nhiều thanh RAM, hãy thử từng thanh một để xác định xem thanh nào gây ra sự cố. Việc này giúp bạn nhanh chóng phát hiện và khắc phục vấn đề liên quan đến RAM.

* Thử card đồ họa khác:

Tương tự như RAM, card đồ họa cũng có thể gây ra sự cố khi máy tính không khởi động. Bạn nên thử lắp một card đồ họa khác để kiểm tra: nếu mainboard của bạn hỗ trợ, hãy sử dụng đồ họa tích hợp (onboard) để xem liệu máy tính có khởi động được không. Điều này giúp xác định xem card đồ họa có phải là nguyên nhân gây ra vấn đề hay không.

* Thử nguồn máy tính (PSU) khác:

Nguồn cấp điện không ổn định hoặc yếu có thể gây ra nhiều vấn đề cho mainboard. Để loại trừ khả năng này, bạn nên thử lắp một bộ nguồn khác.

* Tháo bớt linh kiện:

Bạn hãy tháo tất cả các linh kiện không cần thiết (ổ cứng, ổ đĩa quang, card mở rộng...) và chỉ để lại CPU, RAM, và card đồ họa (nếu không có onboard) để xem máy có khởi động được không. Nếu máy khởi động được, bạn hãy lắp từng linh kiện trở lại để xác định linh kiện nào gây ra lỗi.

* Thử CPU khác:

Nếu mọi phương pháp khác đã được kiểm tra mà vẫn không khắc phục được sự cố, bạn có thể xem xét việc thử một CPU khác. Tuy nhiên, đây là phương pháp cuối cùng vì CPU thường ít khi hỏng hóc và việc thay thế cũng khó khăn.

4. Sử dụng Card Test Main (POST Card/Diagnostic Card)

Card Test Main (POST Card/Diagnostic Card) là công cụ chuyên dụng dùng để chẩn đoán lỗi mainboard một cách hiệu quả. Thiết bị này được cắm vào khe PCI hoặc PCI-e trên mainboard và hiển thị mã số trên màn hình LED khi máy tính khởi động. Mã số này phản ánh giai đoạn POST mà mainboard đang thực hiện hoặc chỉ ra lỗi cụ thể nếu quá trình POST bị gián đoạn.

Đi kèm với Card Test Main là bảng tra cứu mã lỗi, hỗ trợ xác định chính xác sự cố liên quan đến các thành phần như RAM, CPU, hay BIOS. Công cụ này mang lại thông tin chi tiết và đáng tin cậy hơn so với tín hiệu âm thanh "bíp", đặc biệt hữu ích trong trường hợp máy tính không xuất hình.

Xem thêm:

Cách vệ sinh mainboard đơn giản dễ làm ngay tại nhà

TOP 4 mainboard chipset Intel Z790 nên sở hữu đầu năm 2025

5. Kiểm tra bằng phần mềm (Software Diagnostics)

Khi máy tính vẫn khởi động được vào hệ điều hành nhưng có dấu hiệu không ổn định, bạn có thể sử dụng phần mềm để kiểm tra.

Kiểm tra nhiệt độ:

Sử dụng phần mềm như HWMonitor, CPU-Z, hoặc SpeedFan để kiểm tra nhiệt độ của CPU, chipset (mainboard), và các linh kiện khác. Nhiệt độ quá cao có thể là dấu hiệu của hệ thống tản nhiệt kém hoặc lỗi mainboard.

Kiểm tra điện áp:

Một số phần mềm giám sát cũng cho phép bạn xem các mức điện áp đầu ra từ PSU đến mainboard. Mức điện áp không ổn định có thể là dấu hiệu của lỗi nguồn hoặc lỗi mainboard.

Kiểm tra driver:

Đảm bảo tất cả các driver của chipset, card mạng, card âm thanh... đều được cài đặt đầy đủ và là phiên bản mới nhất. Driver lỗi thời hoặc không tương thích cũng có thể gây ra các vấn đề về độ ổn định.

6. Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng (Multimeter)

Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng (Multimeter) là một phương pháp rất hiệu quả trong việc xác định các vấn đề điện trong các mạch điện hoặc thiết bị điện nói chung và thiết bị máy tính nói riêng.

Kiểm tra các chân cấp nguồn trên mainboard: Bạn có thể kiểm tra điện áp ở các chân nguồn của các linh kiện như CPU (qua VRM), RAM, hoặc các khe PCI-e để xem có đúng mức điện áp quy định không.

Kiểm tra tính liên tục (continuity): Sử dụng chế độ đo thông mạch để kiểm tra xem có đoạn mạch bị đứt hoặc chập không.

Lưu ý: Việc kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng cần cẩn trọng để tránh làm hỏng mainboard hoặc các linh kiện khác.

Kết luận