Cách phát hiện và phòng tránh các file EXE nguy hiểm, độc hại

Tội phạm mạng thường dùng các file EXE nguy hiểm để phân tán phần mềm độc hại bao gồm malware, ransomware hoặc spyware. Vì thế, việc nhận diện và tránh xa các file có khả năng gây hại là rất quan trọng để bảo vệ thiết bị khỏi nguy cơ lây nhiễm. Nếu bạn nghi ngờ rằng một file không an toàn thì có rất nhiều cách để kiểm tra trước khi sử dụng.

Kiểm tra chi tiết tên file, phần mở rộng, kích thước và nguồn gốc

Xem xét kỹ các đặc điểm của file có thể giúp bạn nhận biết những file EXE tiềm ẩn nguy cơ. Hãy bắt đầu bằng việc kiểm tra tên và phần mở rộng của file. Các file với tên chung chung như "install.exe" hoặc "update.exe" thay vì tên cụ thể, hoặc file có phần mở rộng kép (chẳng hạn "file.pdf.exe"), có thể là tín hiệu cảnh báo.

Kích thước của file cũng có thể cho bạn manh mối. Những file có kích thước quá nhỏ hoặc lớn bất thường so với chương trình thông thường có thể là file nguy hiểm. Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, chỉ tải file từ các nguồn tin cậy và tránh mở các file thực thi nhận qua email hoặc từ liên kết mạng xã hội không đáng tin.

Quét file bằng phần mềm diệt virus

Khi bạn cố gắng mở hoặc tải file EXE và nhận được cảnh báo từ phần mềm diệt virus, đừng bỏ qua thông báo đó. Thay vì tải file ngay lập tức, hãy quét file một cách cẩn thận bằng Microsoft Defender. Nếu bạn sử dụng phần mềm diệt virus từ bên thứ ba, bạn có thể nhấp chuột phải vào file và chọn quét bằng ứng dụng bảo mật đã cài đặt.

Nếu kết quả quét cho thấy file có dấu hiệu đáng ngờ hoặc nguy hiểm, hãy xóa file ngay lập tức để bảo vệ thiết bị của bạn. Đừng bao giờ thử mở file không an toàn để kiểm tra "xem có gì không"; điều này có thể dẫn đến rủi ro mất dữ liệu, lây nhiễm phần mềm độc hại, và các vấn đề bảo mật nghiêm trọng khác. Ngoài ra, hãy đảm bảo phần mềm diệt virus của bạn được bật và có thể cảnh báo ngay nếu phát hiện file nguy hiểm nào xâm nhập hệ thống.

Dù Windows Defender có thể tự động phát hiện và thông báo về các mối đe dọa, bạn vẫn nên trang bị thêm phần mềm diệt virus từ nhà cung cấp khác để có lớp bảo vệ bổ sung.

Kiểm tra chữ ký số

Bạn có thể xác nhận tính an toàn của file EXE bằng cách xem chữ ký số. Chữ ký số đóng vai trò như "dấu chứng thực" của nhà phát hành, đảm bảo rằng file không bị chỉnh sửa từ khi được ký. Nếu file thiếu chữ ký số hoặc hiển thị một nhà phát hành không quen thuộc, bạn nên cẩn trọng.

Cách kiểm tra chữ ký số:

• Nhấp chuột phải vào file EXE và chọn Properties.
• Chọn tab Digital Signatures. Nhấp vào chữ ký, chọn Details, sau đó bấm vào View Certificate để xem thông tin nhà phát hành.

Nếu nhà xuất bản được tin cậy, hãy vào tab Certification Path và đảm bảo có thông báo "This Certificate Is OK".

Bật tính năng Windows SmartScreen Protection

Windows SmartScreen là một công cụ bảo mật tích hợp giúp kiểm tra các file và ứng dụng, đối chiếu chúng với cơ sở dữ liệu các mối đe dọa để cảnh báo bạn về những rủi ro tiềm tàng khi sử dụng các file hoặc ứng dụng đáng nghi. Dù trên Windows 10/11, tính năng này thường được kích hoạt mặc định, bạn vẫn nên xác nhận rằng SmartScreen đang được bật.

Cách kiểm tra xem SmartScreen đã được kích hoạt:

• Nhấp chuột phải vào nút Start và mở Settings.
• Đi tới Privacy & Security > Windows Security > Apps & browser control, sau đó chọn Reputation-based protection settings.
• Đảm bảo cả 4 bộ lọc được bật, đặc biệt là bộ lọc Check apps and files.

Xem thêm:

Đây chính là 5 sai lầm bạn cần tránh khi vệ sinh máy tính

Bỏ túi ngay 5 cách giúp máy tính cũ chạy mượt như lúc mới mua