Hướng dẫn cách khắc phục VGA không chạy đúng băng thông PCI Express chỉ định.

Chuẩn PCI Express là một trong những yếu tố chính của việc truyền dữ liệu từ bo mạch chủ đến với các thành phần khác như SSD, VGA, thiết bị ngoại vi… Hiện tại, phiên bản PCI Express 4.0 (được giới thiệu vào năm 2017)  với băng thông tăng gấp đôi so với chuẩn 3.0 đã và đang được sử dụng trên rất nhiều loại bo mạch chủ của Intel và AMD.

Hai nhà sản xuất VGA lớn nhất trên thế giới hiện tại là AMD và NVIDIA đều thành viên của hiệp hội PCI-SIG. Do đó, nhiều dòng sản phẩm VGA mới của hai hãng này đều sử dụng PCI Express 4.0 để tăng băng thông truyền tải, giúp gia tăng được hiệu năng trong các tựa game và ứng dụng khác.

Các VGA theo lý thuyết tuân theo chuẩn nào sẽ có tốc độ băng thông của chuẩn đó khi cắm đúng cổng giao tiếp trên bo mạch chủ. Ví dụ một VGA tuân theo chuẩn PCI Express 3.0 x16 khi cắm vào bo mạch chủ hỗ trợ, sẽ có băng thông qua khe PCI Express đạt mức 15,754GB/s.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khi cắm vào bo mạch chủ, mức băng thông này lại không đạt được theo lý thuyết, chẳng hạn từ x16 thành x8 hay thậm chí x4. Điều này gây ra một số phiền toái như sụt giảm hiệu năng, hoặc gây khó chịu cho người dùng.  Trong bài viết ngày hôm ngay, Nguyễn Công sẽ hướng dẫn cho các bạn cách xử lý khi VGA chạy không đúng băng thông (tốc độ) quy định từ nhà sản xuất với chuẩn PCI Express.

I. BO MẠCH TỰ ĐỘNG ĐIỀU CHỈNH

Ở trường hợp này, một số bo mạch chủ tự động điều chỉnh tốc độ của khe PCI Express khi mà VGA không làm việc. Chẳng hạn ở chế độ tải nặng, một VGA có thể chạy tốc độ PCIe x16 3.0 @ x16 3.0 nhưng khi không làm việc, nó chỉ chạy ở PCIe x16 3.0 @ x8 1.1.

Giải pháp lúc này là chúng ta sử dụng phần mềm GPU-Z, tại phần hiển thị tốc độ PCIe có dấu chấm hỏi. Click vào đó và nó hiện ra một mục hiển thị Render test, khi nhấn mục này VGA sẽ tải nặng và tốc độ PCIe của nó sẽ hiển thị chính xác.

II. CẮM NHẦM KHE CẮM PCI EXPRESS TRÊN BO MẠCH CHỦ

Các bo mạch chủ hiện đại ngày nay đều được trang bị tối thiểu 1 khe PCIExpress, những bo mạch chủ cao cấp hơn được trang bị từ 2 cho tới 5 thậm chí là 7 khe PCI Express. Tuy nhiên, mặc dù hình dáng thiết kế bên ngoài có thể giống nhau giữa các khe PCI Express trên bo mạch chủ, nhưng không phải khe nào cũng có thể chạy đúng và đủ băng thông x16.

Bởi việc tận dụng tối đa băng thông của các khe này trên bo mạch chủ lại phụ thuộc vào vi xử lý và chipset của bo mạch chủ đó. Vì thế nhà sản xuất bo mạch chủ mặc dù thiết kế khe PCI Express trông có vẻ đủ độ dài, nhưng bên trong số chân pin kết nối lại giảm đi.

Thông thường, khe PCI Express thứ nhất trên bo mạch chủ, nằm gần với vị trí CPU sẽ có băng thông x16, hãy ghi nhớ điều này mỗi khi muốn lắp một VGA mới vào. Ở vị trí thứ hai hoặc thứ ba, thường sẽ có băng thông x8 hoặc x4. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi băng thông bị sụt giảm khi lắp VGA vào những vị trí này.

III. KIỂM TRA LẠI THÔNG TIN HỖ TRỢ CỦA BO MẠCH CHỦ VÀ VI XỬ LÝ

CPU hiện tại thông thường sẽ hỗ trợ trực tiếp 16 lane PCI Express 3.0/4.0 cho VGA. Tuy nhiên không phải vi xử lý nào cũng hỗ trợ đầy đủ điều này, đặc biệt là các sản phẩm AMD APU. Chẳng hạn, nếu đang lắp một VGA hỗ trợ PCI Express x16 nào đó vào hệ thống sử dụng APU 2200G/, VGA sẽ chỉ chạy với băng thông x8 ngay lập tức vì CPU quy định lane PCI Express lúc này chỉ tối đa x8.  Nếu lắp CPU khác, chẳng hạn dòng Ryzen thông thường, lúc này băng thông sẽ tự động chuyển về thành x16.

Ngoài ra, một số bo mạch chủ cũ chỉ hỗ trợ các chuẩn PCI Express 2.0, do đó băng thông cũng giảm đi khi cắm các VGA đời mới vào.

IV. TÙY CHỈNH VÀ CẬP NHẬP BIOS

Các bo mạch chủ hiện đại cho phép người dùng điều chỉnh băng thông của PCI Express theo từng mode và chuẩn khác nhau. Người dùng có thể tùy chỉnh từ PCI Express 4.0 sang 3.0 hoặc thấp hơn và ngược lại. Nhiều trường hợp, do tùy chỉnh trong BIOS ở mục này, nên VGA không chạy đúng băng thông mong muốn. Do đó, chỉ cần vào BIOS và đặt lại giá trị phù hợp và lưu lại là được.

Trong một số trường hợp, BIOS lỗi cũng có thể gây ra tình trạng trên. Vì vậy hãy cập nhập BIOS nếu như phiên bản BIOS trên bo mạch chủ đã quá cũ.

V. CẬP NHẬP DRIVER CHIPSET

Việc cài đặt các phiên bản Windows mới đôi lúc cũng gây ra tình trạng trên, do đó cần cập nhập driver chipset mới nhất để có thể nhận diện tốt khe cắm PCI Express cũng như tăng tính tương thích và hiệu năng cao nhất.

VI. VỆ SINH CHÂN PIN CỦA KHE PCI EXPRESS VÀ VGA

Một số trường hợp các chân pin tiếp xúc giữa VGA và khe PCIEx bẩn, dẫn tới tình trạng đang dùng bình thường ở x16 3.0, một ngày đẹp trời bật máy lên thấy nó chỉ còn lại x8 3.0. Lúc này cần tháo VGA ra và dùng một cục tẩy để chà các chân pin nhẹ nhàng, ngoài ra kiếm một bàn chải lông mềm và cọ vừa phải vào khe PCI Ex. Tốt hơn nữa là sau khi làm các thao tác trên, kiếm một cái quạt hoặc máy hút bụi để thổi sạch bụi bẩn ra bên ngoài.  

VII. ĐIỀU CHỈNH POWER MANAGEMENT TRONG WINDOWS

Một số trường hợp do tùy chọn trong Power Options , phần PCI-E link state power management được đặt thành Maximum power savings dẫn tới gây ra tình trạng không nhận đúng băng thông PCIe.

Để khắc phục, truy cập vào đường dẫn sau: Control Panel >Power Options >Change plan settings > Change advanced power settings >Expand PCI Express option > Link State Power Management > Chọn Off hoặc Moderate power savings và lưu lại.

Ngoài ra còn có một số trường hợp không cấp đủ nguồn điện cho VGA, hoặc do VGA bị chia sẻ băng thông với các thiết bị khác cũng gây ra tình trạng trên. Cuối cùng, nếu làm đủ các bước mà vẫn không giải quyết được vấn đề, mọi người nên nghĩ tới việc bảo hành sản phẩm.

> Tham khảo: 

Tại sao quạt trên tản nhiệt VGA không quay? - nguyencongpc

Card đồ họa nào tương thích với PC của bạn